Układ przedsionkowy (równowagi) to obok dotyku i propriocepcji jeden z trzech bazowych układów zmysłowych. Oznacza to, że jego rola w rozwoju i funkcjonowaniu dziecka jest kluczowa. Dlatego tak ważne jest wspieranie rozwoju tego zmysłu u dzieci już od urodzenia. Pomóc może w tym kołysko-huśtawka Memola.
[toc]
Trochę więcej o zmyśle równowagi
Układ przedsionkowy informuje nas w jakim położeniu znajduje się nasze ciało i co się z nim dzieje. Jest on bardzo wrażliwy nawet na najdrobniejsze zmiany pozycji i ruchu głowy oraz ciała. Wszystko to dzieje się poza naszą świadomością.
Gdzie umiejscowiony jest zmysł równowagi? Znajduje się w uchu wewnętrznym, w niedalekiej odległości od układu słuchowego. Narządy przedsionkowe odbierają ruchy: obrotowe i liniowe. Ruchy obrotowe to na przykład: kręcenie się dookoła siebie, fikołki czy turlanie się. Przykłady ruchu liniowego to: podskoki, huśtanie się do przodu i do tyłu, skakanie na boki.
Narząd przedsionkowy jest jednym z najwcześniej kształtujących się zmysłów. Jego odrębność od narządu słuchu widać już 5 tygodni po zapłodnieniu. Już w piątym miesiącu ciąży przedsionek osiąga swój ostateczny kształt i wielkość. Następne miesiące ciąży oraz okres po urodzeniu służy mielinizacji dróg nerwowych i dojrzewaniu tego zmysłu.
Jak jest rola układu przedsionkowego w rozwoju dziecka? Wpływa on na:
- Zdolność utrzymywania prawidłowej postawy ciała
- Umiejętności motoryczne małego dziecka (przewroty z pleców na brzuch i odwrotnie, siadanie, stanie, chodzenie)
- Napięcie mięśniowe,
- Ruchy gałek ocznych,
- Obustronną koordynację,
- Przetwarzanie wzrokowo-przestrzenne,
- Planowanie ruchu,
- Poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego
Dlaczego warto stymulować układ przedsionkowy małego dziecka?
Przybliżę Ci wnioski z 2 badań dotyczących układu przedsionkowego, o których możesz poczytać więcej w źródłach, które podaję. Kiedy dokładnie zapoznasz się z badaniami przekonasz się, że stymulowanie zmysłu równowagi jest naprawdę ważne.
Stymulacja układu przedsionkowego wpływa na szybszy rozwój umiejętności ruchowych, takich jak: raczkowanie, siedzenie, stanie czy chodzenie.
Dzieci w wieku od 3 do 13 miesięcy poddano treningowi polegającemu na okręcaniu się wraz z opiekunem na krześle obrotowym. Przez 4 tygodnie, 4 razy w tygodniu sadzano niemowlę na kolanach badacza w różnych pozycjach np. siedzącej, z główką do przodu, leżącej na prawym i lewym boku i okręcano 10-krotnie, a każde okrążenie kończyło się raptownym zatrzymaniem. Dzieciom ta zabawa bardzo się podobała.
Oprócz grupy dzieci ćwiczących na krześle, była także grupa dzieci, którym nie dostarczano tej stymulacji.
Wyniki badania były zdumiewające: Dzieci ćwiczące na krześle obrotowym wykazywały lepiej rozwinięte zdolności ruchowe. Różnica była widoczna w osiąganiu umiejętności ruchowych, takich jak: siedzenie, raczkowanie, stanie i chodzenie. Przebadano też bliźnięta dwujajowe i w tym przypadku obserwacje pokrywały się z wcześniejszymi wnioskami.
Źródło: D.L. Clark i in. „Vestibular stimulation influence on motor development in infants” Science 1977
Stymulacja przedsionkowa w połączeniu z dotykową skutecznie wpływa na uspokojenie najmłodszych dzieci. Wykazano większą skuteczność niż przy samej dotykowej stymulacji dziecka.
Badacze, którzy sprawdzali różne metody kojenia noworodków liczących od dwóch do czterech dni zaobserwowali, że noworodki rzadziej płakały, kiedy zapewniano im kontakt fizyczny (przytulenie) oraz dopływ bodźców przedsionkowych (kołysanie) niż samą stymulację dotykową polegającą na dotykaniu i przytulaniu maluszka.
Szczególne znaczenie ma rozwój przedsionka dla wcześniaków. Dzięki tego rodzaju stymulacji najmłodsze dzieci szybciej przybierają na wadze, są spokojniejsze, lepiej śpią.
Źródło: A.F.Corner i E.B. Thoman „The relative efficacy and vestibular-propioceptive stimulation in soothing neonates” Child Development 1972
Jak Memola wspiera rozwój zmysłu równowagi dziecka?
Memola to kołysko-huśtawka, która umożliwia poruszanie w ruchu liniowym (do przodu-do tyłu, na boki) oraz ruchu rotacyjnym.
Przebywające w kołysce dziecko odbiera więc różne rodzaje ruchu. Samo dziecko także może znajdować się w różnym położeniu względem huśtawki, co daje wiele możliwości odczuwania ruchu: może leżeć na plecach, na brzuchu, na boku, siedzieć, a w kolejnym etapie nawet stać.
W czasie zabawy w Memoli maluch ma możliwość bezpiecznej zmiany pozycji: może dokonać obrotów z pleców na brzuch i odwrotnie, usiąść, piwotować. Możliwości jest wiele, a dzięki nim dziecko ma wiele możliwości odbierania ruchu przez układ przedsionkowy.
W Memoli dziecko ma także możliwość samodzielnego wprowadzania kołyski w ruch. Poruszanie nogami i ciałam wprawia w ruch Memolę podobnie, jak w życiu prenatalnym miało to miejsce z wodami płodowymi w brzuchy mamy. To silna stymulacja nie tylko zmysłu przedsionkowego, ale też czucia głębokiego, które buduje świadomość ciała. Dziecko samo dostosuje siłę swoich ruchów ćwicząc mięśnie i obserwując własną sprawczości. Kołysanie dziecka z zewnątrz przez dorosłego nie daje takich wrażeń sensorycznych, jakie zapewnia aktywność dziecka w Memoli.
Żadna inna huśtawka nie daje tylu możliwości zmiany pozycji ciała dziecka w bezpiecznych warunkach, co Memola. To, że kołysko-huśtawka zapewnia stymulację ruchową w dwóch płaszczyznach: liniowym i obrotowym także stanowi o jej wyjątkowości. Piszę ten artykuł w momencie, kiedy moja córeczka bezpiecznie bawi się w Memoli doświadczając ruchu, jaki trudno zapewnić w inny sposób.
O innych walorach Memoli i jej wpływie na rozwój dziecka możesz przeczytać we wpisach:
- Dlaczego leżenie na brzuszku jest ważne od pierwszych chwil życia dziecka i jak pomaga w tym Memola?
Memolę zakupisz w sklepie internetowym z rabatem 10% wpisując kod: sensonauka.