Tablica zadań jest pomocą dydaktyczną, która najbardziej odróżnia idee planu daltońskiego od tradycyjnego myślenia o edukacji. Wykorzystanie tego narzędzia w codziennej pracy z grupą kształtuje w dzieciach samodzielność, odpowiedzialność, współpracę i refleksję – tak bardzo ważne cechy i umiejętności człowieka we współczesnym świecie.
[toc]

Jak wygląda tablica zadań?

Tablica zadań składa się z kilku elementów: imion lub zdjęć dzieci z grupy, zadań zaplanowanych dla przedszkolaków lub uczniów oraz miejsca, w którym dzieci zaznaczają wykonanie zadania przy pomocy kolorowego znaczka.

Kartki z imionami dzieci lub zdjęcia z ich wizerunkiem umieszczamy w pionowej kolumnie, po lewej stronie. Druga część tablicy to zadania, które są zaplanowane dla dzieci. Można je oznaczyć zapisanymi nazwami: czytanie, liczenie, itp lub wykorzystać wizualizację i zastosować obrazki, przedstawiające aktywności przeznaczone dla dzieci. Umieszczamy je w najwyższym wierszu poziomym.

Dobrze jest mieć miejsce – najlepiej w pobliżu tablicy, w którym znajdą się karty pracy lub instrukcje do wykonania dla uczniów. Teczki, kuwety lub papierowe segregatory oznaczone symbolami (takimi samymi jak na tablicy, np. czytanie), świetnie sprawdzą się w roli miejsca do przechowywania zadań dla dzieci. Dziecko w dowolnej chwili może wyjąć kartę i zrealizować zadanie, zaznaczając to potem na środkowej części tablicy.

Najbardziej obszerna – środkowa część tablicy to plansza, na której dzieci zaznaczają planowany dzień wykonania zadania oraz faktyczny dzień wykonania zadania. Zaznaczanie to odbywa się poprzez przyczepienie magnesu lub innego znaczka w kolorze danego dnia tygodnia (czerwony, niebieski, pomarańczowy, zielony, żółty).

Jak samodzielnie stworzyłam moją tablicę zadań?

Inspirację do stworzenia własnej tablicy zaczerpnęłam z bloga Przedszkole z pomysłem. Zakupiłam folię magnetyczną na allegro oraz kolorowe magnetyczne arkusze. Białym mazakiem nakreśliłam siatkę, a z kolorowych papierów magnetycznych stworzyłam znaczniki do zaznaczania dni tygodnia.

W Canvie stworzyłam etykiety z imionami dzieci oraz obrazki przedstawiające zadania do umieszczenia na tablicy. Te same obrazki przykleiłam na tekturowych segregatorach, do których wkładam zadania. Moja tablica zawiera też dni tygodnia oraz plan lekcji, które także wykonałam w Canvie.

Jak zorganizować działania z tablicą zadań?

Planowanie działań z tablicą zadań rozpoczyna się w głowie nauczyciela. Jego zadaniem jest zaplanowanie aktywności w ramach zadań z tablicy – tak, by efektem wykonanej pracy było zrealizowanie przez uczniów wyznaczonych celów. Zadania powinny też być różnorodne, dostosowane do poziomu dzieci.

W poniedziałkowy ranek nauczyciel przedstawia dzieciom zaplanowane przez siebie lub z udziałem wychowanków zadania. Informuje dzieci o celach jakie osiągną poprzez wykonanie pracy. Tłumaczy sposób wykonania zadań, razem oglądają instrukcje do pracy.

Następnie dzieci planują, w jakim dniu chcą wykonać dane zadanie. Planowanie odbywa się poprzez przyczepienie magnesu lub innego znaczka w konkretnym kolorze dnia tygodnia (czerwony, niebieski, pomarańczowy, zielony, żółty) w odpowiedniej rubryce na tablicy lub karcie planowania. W ciągu dnia powinien pojawić się czas na pracę dzieci w ramach aktywności związanych z tablicą zadań.

Kiedy nadchodzi czas indywidualnej pracy, dzieci przechodzą do wykonania zadania lub zajmują się innymi, wybranymi przez siebie aktywnościami. W tym wyborze rodzaju zadania i momentu jego wykonania przejawia się idea autonomii dziecka.

Istotnym punktem pracy z tablicą zadań, jest czas refleksji po wykonanej pracy. W piątek warto porozmawiać z dziećmi o przebiegu pracy indywidualnej. Pomocne będą pytania: Czego się nauczyłem? Czy wszystkie zadania udało się zrealizować? Co sprawiło im trudność? Które z zadań było najatrakcyjniejsze? Jak oceniam swoją pracę? Dzięki temu ćwiczeniu, uczniowie mogą prześledzić swoje tygodniowe osiągnięcia i ocenić własną pracę.

Tablica zadań w przedszkolu i szkole

Pracując z tablicą zadań w przedszkolu, z najmłodszymi dziećmi, warto zacząć od jednego zadania tygodniowo. Trzylatki nie są w stanie zaplanować w pełni świadomie swojej pracy. Rolą nauczyciela jest zachęcanie do wykonywania zadania i w ten sposób wdrażanie do pracy z tablicą.

Dla starszych dzieci przedszkolnych przygotowujemy większą liczbę zadań. W wieku 5-6 lat dzieci mogą już zaplanować swoją pracę na początku tygodnia. Mogą zrobić to na kartach planowania. Każdego dnia realizują zaplanowane wcześniej zadania lub zmieniają te plany w miarę potrzeb. Zadania przeznaczone dla przedszkolaków to np. wykonanie pracy plastycznej według instrukcji, skonstruowanie statku kosmicznego z klocków, wycinanie, ułożenie puzzli.

W klasach I-III zadania, które wykonują uczniowie to ćwiczenia w zakresie umiejętności: pisania, czytania, liczenia, kodowania itd. Zazwyczaj są to karty pracy lub proste instrukcje np. do stworzenia pracy plastycznej.

Jakie mogą być korzyści edukacyjne?

Praca z tablicą zadań ma wiele plusów. Można do nich zaliczyć:

• kształtowanie świadomości zadania;
• wspieranie motywacji do nauki;
• rozwijanie autonomii/wolności poprzez samodzielny wybór zadania i czasu;
• kształtowanie umiejętności planowania swojego czasu i aktywności;
• rozwijanie samodzielności w czasie wykonywania zadań;
• kształtowanie odpowiedzialności za wykonaną pracę;
• rozwijanie refleksji nad wykonanymi zadaniami.

Podsumowanie

W mojej klasie, praca z tablicą bardzo dobrze się sprawdza. Wprowadziłam dzieciom godziny daltońskie podczas, których pracują nad zadaniami zaplanowanymi na każdy tydzień. Zazwyczaj jest to 5-6 zadań w każdym tygodniu, a zaczynaliśmy od 3. Uczniowie chętnie biorą udział w pracy, uwielbiają moment odznaczania wykonanych zadań. Karty pracy, które wypełniają sprawdzają z kolegami, którzy ukończyli pracę. Ten rodzaj pracy pozwala mi poświęcić więcej uwagi dzieciom, które potrzebują dodatkowego wsparcia. Dla tych, którzy radzą sobie bardzo dobrze przygotowane są dodatkowe zadania.

W zakładce Plan daltoński znajdziesz jeszcze więcej inspiracji, dotyczących wykorzystania planu daltońskiego w szkole iprzedszkolu.

Obserwuj Sensonaukę na Facebooku oraz Instagramie.