Umiejętność współpracy jest wymieniana przez pracodawców, jako jedna z kluczowych kompetencji poszukiwanych u pracowników. Jednocześnie, jednym z filarów edukacji daltońskiej – oprócz samodzielności, odpowiedzialności i refleksji – jest wspomniana wcześniej współpraca. W jaki sposób stosowanie planu daltońskiego rozwija współpracę u dzieci?
Pary daltońskie
Para daltońska to mały zespół utworzony przez dwójkę dzieci, współpracujący ze sobą przez cały tydzień. Współpraca odbywa się na wielu obszarach. Może dotyczyć: wspólnego wykonywania zadania dedykowanego dla pary, pomocy udzielonej przez dziecko w czasie pracy indywidualnej lub wspólnego siedzenia w ławce i przemieszczania się po budynku oraz poza nim.
Pary ustalane są w poniedziałek. Decyzja o sposobie wyłonienia par należy do nauczyciela. Można robić to poprzez losowanie. Możliwe jest też wykonanie losowania raz. Następnie “przesuwanie” dzieci w parach tak, aby w każdym tygodniu parę tworzyła inna dwójka dzieci.
Poniżej przedstawiam pomysły na zwizualizowanie pracy w parach. W grupie maluchów stworzyłam “Pociąg par”. Praca w parach polegała w najmłodszej grupie na chodzeniu w parze oraz wzajemnej pomocy w szatni i w sali podczas czynności samoobsługowych. Drugie zdjęcie przedstawia pomysł na wizualizację pracy w parach w starszej grupie. Ważne jest wykorzystanie zdjęć lub imion dzieci tak, by potrafiły się one zorientować, że razem tworzą parę w danym tygodniu.
Praca w grupach
Poza pracą indywidualną i pracą nad zadaniami w parach, istnieje też praca w większych grupach zadaniowych. Taka praca może odbywać się w grupach 3-4 osobowych. Większe grupy nie są zbyt korzystne dla dzieci przedszkolnych oraz uczniów klas I-III. Ważna jest gotowość dzieci do pracy z większą grupą. Współpracę z innymi najlepiej rozpocząć od wprowadzania pracy w parach, a z wiekiem dzieci zwiększać liczebność grup dla konkretnych zadań.
Pracę w grupach zadaniowych można wizualizować podobnie, jak pracę w parach. Umieszczenie zdjęć lub imion dzieci w obrębie – jednego koloru lub cyfry, symbolizującej grupę – sprawdzi się jako przejrzysta instrukcja dla dzieci do pracy w grupach.
Zalety pracy w parach i grupach
Do zalet pracy w parach i grupach można zaliczyć:
- Możliwość uczenia się od rówieśników, która jest jedną z najbardziej skutecznych sposobów przyswajania wiedzy
- Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych, otwartości na drugiego człowieka, tolerancji
- Odciążenie nauczyciela jako głównej osoby pomagającej w trudnościach
- Lepsze poznanie kolegów i koleżanek z klasy
- Umiejętność rozwiązywania konfliktów
Po zakończeniu pracy w parach lub grupach warto zapytać o dzieci o wrażenia ze wspólnej pracy, zadając pytania:
- Jak im się współpracowało?
- Czy są zadowolone z efektów wspólnej pracy?
- Co im się podobało, a co chciałyby zmienić podczas kolejnej wspólnej pracy?
Takie momenty rozmowy, są bardzo wartościowe dla rozwijania umiejętności współpracy między dziećmi. Kształtują refleksyjność i pomagają uczyć się sztuki współdziałania, co wcale nie jest prostym zadaniem.
Więcej o pomocach dydaktycznych wykorzystywanych w edukacji daltońskiej przeczytasz we wpisie: https://sensonauka.pl/plan-daltonski/pomoce-dydaktyczne-w-planie-daltonskim/